ประวัติพระศรีสัจจญานเถร (ประหยัด) และเอกสารการจัดสร้างวัตถุมงคลของวัดสุทัศน์ฯ ปี 2496

ประวัติพระศรีสัจจญานเถร (ประหยัด)  

และเอกสารการจัดสร้างวัตถุมงคลของวัดสุทัศน์ฯ ปี 2496

ประวัติสังเขป : พระศรีสัจจญาณเถร (ประหยัด ปญฺญาธโร)

นามเดิม : ปราณี ศรสนธิ ต่อมาได้เปลี่ยนเป็น ประหยัด ศรสนธิ

บิดา-มารดา : นายหนุ่ย และนางชื่น ศรสนธิ

กำเนิด : วันพุธที่ 16 มีนาคม 2464 (ตรงกับวันแรม 4 ค่ำ เดือน 4 ปีระกา) ณ บ้านตำบลสามย่าน อ.ปทุมวัน กรุงเทพฯ

มรณะภาพ : 4 ธันวาคม พ.ศ. 2520

บรรพชาเป็นสามเณร : ณ พระอุโบสถ วัดสุทัศนเทพวราราม เมื่อวันพุธที่ 1 เม.ย. 2579 โดยมีสมเด็จพระสังฆราชฯ (แพ ติสฺสเทวมหาเถร) 

 เป็นพระอุปัชฌาย์

อุปสมบท : ณ พระอุโบสถ วัดสุทัศนเทพวราราม เมื่อวันที่ 30 พ.ค. 2486 โดยมีสมเด็จพระสังฆราชฯ (แพ ติสฺสเทวมหาเถร) ทรงเป็นพระอุปัชฌาย์

พระเทพปริยัติ (ดำ) วัดปทุมคงคา (สมัยยังอยู่ ณ วัดสุทัศน์ฯ) เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และพระศรีสัจจญาณเถร (ท่านเจ้าคุณศรี สนธิ์) 

 เป็นพระอนุสาวนาจารย์ ได้รับฉายาว่า “ปญฺญาธโร”

สมณศักดิ์ :

- พ.ศ. 2486 พระเดชพระคุณได้รับพระเมตตาจากสมเด็จพระสังฆราชฯ ทรงแต่งตั้งให้เป็นฐานานุกรมในสมเด็จฯ ที่พระครูใบฎีกา (ประหยัด)

- พ.ศ. 2511  ทรงเลื่อนเป็น พระศรีสัจจญาณมุนี (ประหยัด ปญฺญาธโร)

- พ.ศ. 2517 ทรงเลื่อนพระศรีสัจจญาณมุนี (ประหยัด ปญฺญาธโร) เป็นพระศรีสัจจญาณเถร (วิ.)

          เมื่อสมเด็จพระสังฆราช (แพติสฺสเทวมหาเถร) อดีตอธิบดีสงฆ์วัดสุทัศนเทพวรารามยังดำรงพระชนม์อยู่นั้นได้ทรงเป็นผู้เชี่ยวชาญและทรงเป็น

ต้นตำรับตำราของการสร้างพระกริ่งและพระชัยวัฒน์ของวัดสุทัศน์ฯอยู่เป็นอันมากดังจะเห็นได้ว่านอกจากทรงหล่อพระกริ่ง-พระชัยวัฒน์หรือ

พระประจำวันปางต่างๆตลอดจนครอบน้ำมนต์เป็นประจำทุกปีเสมอมาแทบจะกล่าวได้ว่าหากจะมีวัดใดในกรุงเทพมหานครได้กระทำพิธีเกี่ยวกับการ

หล่อพระพุทธรูปแล้วจำต้องเชิญเสด็จฯเป็นประธานของงานเสมอมิฉะนั้นก็ต้องมาขอให้ทรงแนะนำในเรื่องเกี่ยวกับพิธีการหล่อพระอยู่เป็นนิจ

 ฉะนั้นตำรับตำราใดตลอดจนพระกริ่งของวัดสุทัศน์ฯจึงเป็นที่เลื่อมใสศรัทธาแก่ผู้รู้และผู้ต้องการอยู่ทั่วไป

          ครั้นเมื่อท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ สิ้นพระชนม์ลง พระมงคลราชมุนี (สนธิ์ ยติธโร) หรือท่านเจ้าคุณศรีฯ (สนธิ์) ได้เป็นผู้รับช่วงปฏิบัติ

 สืบต่อมาอีกก็เป็นที่เลื่องลือ และอยู่ในความต้องการของประชาชนอย่างมิรู้เสื่อมคลาย แต่เผอิญท่านได้ถึงแก่มรณภาพลงเสียอีกรูปหนึ่ง 

 ลุถึงปี พ.ศ. 2486 เพชรน้ำงาม ได้บังเกิดขึ้น ณ วัดสุทัศนเทพวรารามอีกเม็ดหนึ่ง ซึ่งนับว่าเป็นเพชรเม็ดที่ 3 ได้บังเกิดขึ้นในสมมตินามจากสมณศักดิ์ว่า 

 “พระศรีสัจจญาณมุนี (ประหยัด ปญฺญธโร)” เป็นศิษย์เอกองค์หนึ่งในท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระสังฆราช (แพ ติสฺสเทวมหาเถร)

ท่านเจ้าคุณศรีฯ (ประหยัด) ท่านเชี่ยวชาญชำนาญในการจัดสร้างวัตถุมงคลหลากหลายเช่นพระผงพุทธคุณเหรียญพระหล่อ

พระกริ่ง-พระชัยวัฒน์ตามแบบฉบับของท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระสังฆราชฯ (แพติสฺสเทวมหาเถร) และท่านเจ้าคุณศรีฯ (สนธิ์)

 เป็นอย่างมากเรียกได้ว่าท่านได้ถอดแบบพิธีกรรมและพิธีการจัดสร้างรวมถึงมวลสารต่างๆมาได้อย่างครบถ้วนทุกขั้นตอนมิได้ขาดตกบกพร่อง

 สรุปรายการวัตถุมงคลได้ต่อดังนี้

- พ.ศ. 2483 พระผงพิมพ์สมเด็จนางพญาเนื้อดินเผา

- พ.ศ. 2485 เหรียญหลวงพ่อพระขาว

- พ.ศ. 2486 พระกริ่ง-พระชัยวัฒน์ รุ่น “พระครูใบฎีกาปรหยัด ปญฺญาธโร”

- พ.ศ. 2496 พระกริ่งประภามณฑล, พระสมเด็จผงพุทธคุณ, พระสมเด็จผงเกษร, พระสังกัจจายนะ, ขันน้ำมนต์ปทุมคงคา 

 และแหวนมงคล ๑๑

- พ.ศ. 2511 พระกริ่ง รุ่น “พระศรีสัจจญาณมุนี”, เหรียญสมเด็จพระสังฆราชฯ (แพ)

- พ.ศ. 2516 เหรียญสมเด็จพระสังฆราชฯ (แพ) รูปไข่

- พ.ศ. 2517 พระกริ่ง รุ่น “พระกริ่ง 79 เสาร์ 5 ฟ้าลั่น” (ถอดแบบจากพระกริ่งของเจ้าประคุณสมเด็จพระสังฆราชฯ (แพ), พระกริ่งราชาฤกษ์ 

 และพระกริ่งพุธอธิบดี

- พ.ศ. 2518 พระแก้วมรกต, รูปเหมือนลอยองค์สมเด็จฯ, เหรียญ 2 สมเด็จฯ, เหรียญสมเด็จพระสังฆราช (แพ) ยืนและเหรียญหน้าจั่วสมเด็จฯ

- พ.ศ. 2520 พระกริ่ง “อ.พ.ต.”

          พระสมเด็จผงพุทธคุณ และพระสมเด็จผงเกษร  ปี พ.ศ. 2496 นี้ การเดินผงพุทธคุณ ครั้งแรกท่านจะเขียนอักขระด้วยผงสอเป็นผงพุทธคุณก่อน 

 จากนั้น ท่านก็จะเพ่งภาวนาผงพุทธคุณให้เดินเป็นตัวอักขระของผงอิทธิเจ ปถมัง มหาราช ตามที่ท่านต้องการโดยไม่ต้องเขียนด้วยสอเป็นอักขระอีกเลย 

 จากนั้นก็ภาวนาให้ผงเดินลงไปยังภาชนะโดยปกติเป็นโถปริก โดยไม่ต้องใช้วัตถุ หรือมือกวาดผงนั้น ๆ เลยแม้แต่น้อย และได้มีการกดพิมพ์ 

 ณ วัดสุทัศนเทพวราราม โดยสามเณร และพระภิกษุภายในวัดได้ร่วมกันนำผงเก่า ๆ พระชำรุดมาผสมกับผงพุทธคุณของท่านฯ 

 ครั้นเมื่อเสร็จก็ได้จัดพิธีมหาพุทธาภิเษก 3 วาระ คือ

• วาระแรก เมื่อวันที่ 30 มกราคม ถึงวันที่ 5 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2496

• วาระที่สอง ประกอบพิธีมหาพุทธาภิเษกขึ้นในวันเสาร์ ๕ เดือน ๕ และ ๕ ค่ำ ตรงกับวันที่ 3-7 เมษายน พ.ศ. 2496 รวมเวลา 5 วัน 5 คืน รายนามพระเกจิอาจารย์ในสมัยนั้นมีจำนวน 98 รูป ปรากฏรายนามพระเกจิอาจารย์ในหนังสือประวัติการจัดสร้างวัตถุมงคลของวัดสุทัศนเทพวราราม 

• วาระที่สาม พิธีมหาพุทธาภิเษกในวันที่ 7-8 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2497

สำหรับรายนามพระเกจิอาจารย์ ทั้ง 98 รูป รวมถึงเหตุการณ์ภายหลังจากที่พระคุณเจ้าทั้งหลายได้ผลัดเปลี่ยนเวียนกัน

ตามเอกสารที่ผู้เรียบเรียงได้แนบไฟล์มาพร้อม

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

บรรณานุกรม

พระศรีวราภรณ์ (เชิด จิตฺตคุตฺโต), “ทำเนียบพระราชาคณะวัดสุทัศนเทพวราราม ราชวรมหาวิหาร”, วัดสุทัศนเทพวราราม, กรุงเทพฯ, 2523.

“หนังสือประวัติการจัดสร้างวัตถุมงคลของวัดสุทัศนเทพวราราม” (สำเนา), วัดสุทัศน์ฯ, กรุงเทพฯ, 2483.

“อนุสรณ์ครบรอบปีแห่งการมรณภาพของ พระศรีสัจจญาณเถร (ประหยัด ปญฺญาธโร)” วัดสุทัศนเทพวราราม (คณะ 2), 2521.

แหวนมงคล ๑๑ เนื้อเงินลงยา 9 สี ท่านเจ้าคุณศรีฯ (ประหยัด) วัดสุทัศนเทพวราราม ปี พ.ศ. 2496