หลักในการศึกษาพระเครื่อง

ความรู้ในด้านพระเครื่องนั้นไม่มีใครที่จะสามารถรู้ได้หมดทุกเรื่องครับ ก็อย่างที่ผมบอกนั่นแหละ เอาแค่ในจังหวัดที่เราอยู่มาตั้งแต่เกิดนั้น เรายังไม่แน่ใจว่าจะบอกชื่อวัดทั้งวัดร้างและวัดที่มีพระสงฆ์จำวัดอยู่ พร้อมทั้งสำนักสงฆ์ทั้งหมดได้ถูกต้องเลย นอกจากนี้ยังมีวัดต่างๆ ทั้งในอดีตและปัจจุบันที่สร้างพระเครื่อง ไว้มีทั้งหมดกี่รุ่น กี่องค์ ดังนั้น จึงเป็น การยากที่จะรู้ได้ทั้งหมด ในสังคมพระเครื่องทั่วๆ ไปก็จะรู้แค่พระที่นิยมดังๆ หน่อย แต่ในคนๆ เดียวก็ไม่สามารถรู้พระที่นิยมทั้งหมดได้เช่นกัน เขาจึงมีผู้ที่ชำนาญเฉพาะอย่างไป

ในส่วนตัวผมนั้นชอบพระเก่าๆ เช่น พระกรุต่างๆ แต่ก็ไม่รู้ทั้งหมดนะครับ ในส่วนของจดหมายที่มีท่านถามมานั้น ผมก็อาศัยความคุ้นเคยกับผู้ชำนาญการในด้านพระเครื่อง หลายๆ คนไปสอบถามปัญหาต่างๆ ที่มีผู้ถามมา จึงนำมาประมวลตอบอีกทีหนึ่งครับ การศึกษาด้านพระเครื่องนั้นต้องพึ่งพาอาศัยกันและกัน ช่วยกันชี้แนะ ช่วยกันค้นคว้า หาเหตุและผล นำมาประมวลเป็นองค์ความรู้ เมื่อฝึกให้ชำนาญก็จะเป็นผู้ที่รู้จริงในเรื่องนั้นๆ ได้ครับ

อย่างเช่น เมื่อเราศึกษาพระอย่างใดอย่างหนึ่ง เอาเป็นว่าประเภทเหรียญ เราก็ต้องศึกษาว่าเหรียญที่เรากำลังศึกษาอยู่นั้นเป็นหลวงพ่ออะไร ประวัติของท่านมีอย่างไรบ้าง สร้างเหรียญไว้กี่รุ่น เมื่อปี พ.ศ. อะไร แล้วเราก็มาดูว่าในปีพ.ศ.นั้นๆ เขามีกรรมวิธีผลิตเหรียญกันอย่างไร เช่น เหรียญเก่าๆ ที่มีปีพ.ศ. 2440 มาจนถึงปี พ.ศ. 2480 ต้นๆ นั้น การปั๊มเหรียญยังใช้แรงคนในการปั๊ม คือใช้เครื่องปั๊มที่ใช้การเหวี่ยงลูกตุ้มให้บล็อกลงมากระแทกแผ่นโลหะ เพื่อขึ้นรูปเหรียญ การปั๊มแต่ละครั้งต้องใช้การกระแทกหลายๆ ครั้ง และด้านข้างของเหรียญยังไม่มีการตัดขอบด้วยตัวปั๊มตัดเหรียญในยุคนี้จึงต้อง ใช้การเลื่อยฉลุตัดขอบเหรียญ และขอบอีกอย่างก็คือขอบข้างกระบอก โดยทำขอบเหล็กบังคับด้านข้างเหรียญตอนปั๊มเหรียญ ปีพ.ศ. 2480-2500 เริ่มทำตัวบล็อกตัดด้านข้างเหรียญ ในยุคนี้ พอตัดออกมาแล้วเหรียญจะมีการแอ่นขึ้นเล็กน้อย เนื่องจากถูกกระแทกด้วยการตัด พ.ศ. 2500 ลงมา การทำบล็อกตัดเริ่มพัฒนาทันสมัยขึ้น เหรียญจะค่อนข้างเรียบร้อยไม่แอ่น ร่องรอยการผลิตต่างๆ เหล่านี้เราต้องศึกษา เนื่องจากเป็นการเกิดจากธรรมชาติเฉพาะของเหรียญแต่ละเหรียญแต่ละรุ่น ไม่สามารถปลอมแปลงได้เหมือนและเป็นการบ่งชี้ว่าเหรียญนี้แท้หรือไม่ครับ