พระพุทธชินราชพระยอดนิยมแห่งเมืองพิษณุโลกกรุวัดพระศรีรัตนมหาราชวรมหาวิหาร

เมืองพิษณุโลกเป็นเมืองที่มีความสำคัญ และยิ่งใหญ่เมืองหนึ่งในสมัย กรุงสุโขทัย โดยเฉพาะด้านพระพุทธศาสนาเมืองนี้มีพระเครื่องประเภท พระกรุมากมายรวมทั้งพระพุทธรูปที่สำคัญๆที่มีความงดงามหลายองค์ โดยเฉพาะพระพุทธชินราชที่มีชื่อเสีงโด่งดังไปทั่วเมืองไทย พระพุทธชินราชหรือหลวงพ่อใหญ่ ประดิษฐาน ณ พระวิหารวัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร จ.พิษณุโลก เป็นพระพุทธรูปเนื้อสัมฤทธิ์ ปิดทอง ปางมารวิชัยศิลปะสุโขทัย มีความกว้าง ๕ ศอก ๑ คืบ ๕ นิ้ว ความสูง ๗ ศอก  จากพุทธลักษณะของพระพุทธชินราชซึ่งมีความงดงามมาก เป็นจุดสำคัญที่ทำให้ผู้คนกล่าวขวัญถึงว่า พระพุทธชินราชมีพุทธศิลป์แตกต่างไปจากพระพุทธรูป ศิลปะ สุโขทัยสมัยอื่นๆ กล่าวคือ มีพระเกศรัศมียาวเป็นเปลวเพลิง และวงค์พระพักตร์ค่อนข้างกลม ไม่ยาวรีเหมือนพระพุทธรูปยุคศิลปะสุโขทัยองค์อื่นๆ ยิ่งเมื่อเสริมกับซุ้มเรือนแก้วที่สลักและลงรักปิดทองประดับเบื้องพระ ปฤษฎางค์ ซึ่งเสมือนเป็นรัศมีรอบๆยิ่งช่วยขับองค์พระให้โดดเด่น แลดูเหมือนองค์พระพุทธรูปเปล่งรัศมีออกมา พุทธลักษณะเด่นต่างๆ ทำให้พระพุทธชินราชได้รับการจัดให้เป็นพระพุทธรูปสุโขทัยหมวดพิเศษ โดยตั้งชื่อหมวดตามชื่อขององค์พระ คือหมวดพระพุทธชินราชนั่นเอง นับเป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัยที่มีลักษณะ"งดงามที่สุดในโลก" นี่เป็นคำกล่าวขานในแวดวงศิลปะและโบราณคดีไทย เมืองพิษณุโลก ตั้งแต่ยุคสมัยโบราณมา จึงมีการสร้างพระเครื่อง พระพิมพ์ พระพุทธชินราช ขึ้นไว้ตามวัดต่างๆหลายวัด โดยบรรจุไว้ตามสถานที่ต่างๆ เช่นพระยอดนิยม พระพุทธชินราชใบเสมา กรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร เนื้อชินเงิน ที่ได้รับเกียรติบรรจุไว้ในชุดเบญจภาคีพระเนื้อชินยอดนิยม และวัดอื่นๆภายในเมืองพิษณุโลกก็มีการสร้าง พระเครื่อง พระพิมพ์ พระพุทธชินราชเช่นเดียว มีพระอยู่พิมพ์หนึ่งที่อยู่ในยุคการสร้างใกล้เคียงกัน เป็นพระยอดนิยมหายาก และสามารถใช้บูชาแทน พระพุทธชินราชใบเสมาได้เช่นเดียวกัน คือพระพุทธชินราชใบมะยม เป็นพระกรุวัดอรัญญิก เนื้อชินเงิน จ.พิษณุโลก ซึ่งอยู่ห่างจากตัวเมืองไปทางทิศตะวันออกประมาณ๑กิโลเมตร อารามแห่งนี้เข้าใจว่าสร้างในสมัยสุโขทัยยุคปลาย หรือในระยะเดียวกับ วัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร พุทธลักษณะ พระพุทธชินราชใบมะยมเป็นพระเครื่องที่มีจำลองแบบมาจากพิมพ์พระพุทธชินราชองค์ใหญ่ที่เป็นพระประธานในวัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร จ.พิษณุโลก พุทธคุณสุดยอดแห่งความเป็นศิริมงคลด้าน โชคลาภ การค้าขาย อีกทั้งแคล้วคลาด ปลอดภัยจากสรรพสิ่งทั้งปวงเป็นอย่างยิ่ง